Werkwoordspelling het voltooid deelwoord

Uitleg

Een voltooid deelwoord is een onderdeel van de werkwoordspelling. De Latijnse naam voor voltooid deelwoord is participium perfecti en een afkorting is vd. 

Het perfectum

Een ander woord voor voltooid tegenwoordige tijd is perfectum. 

• hebben of zijn + voltooid deelwoord

Je kunt ook een zin maken met een vorm van worden en een voltooid deelwoord. We gebruiken het voltooid deelwoord heel vaak.

voorbeelden van het perfectum:

• ik heb gewerkt
• hij heeft gelezen
• zij is gegaan
• wij hebben hem ontmoet

Het voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord begint meestal met ge-, maar ook vaak met be-, ver- of ont-. Er zijn regelmatige en onregelmatige voltooid deelwoorden. Een voltooid deelwoord eindigt op: 

• -d (regelmatig)
• -t (regelmatig)
• -en (onregelmatig)

voorbeelden van voltooid deelwoorden

• rennen - gerend 
• fietsen - gefietst
• pakken - gepakt
• gebruiken - gebruikt
• verhuizen- verhuisd
• beloven - beloofd
• ontmoeten - ontmoet

Regelmatige voltooid deelwoorden

Een regelmatig werkwoord wordt ook een zwak werkwoord of een klankvast werkwoord genoemd. Een regelmatig werkwoord eindigt op een -d of een -t. Als je niet weet of het voltooid deelwoord op een -t of een -d eindigt, kun je de regels van het 't kofschip gebruiken. Je kunt ook naar de verleden tijd kijken.

• Ik heb gerend. (want rende) 
• Ik heb gefietst. (want fietste)
• Ik heb gepakt. (want pakte)

't kofschip (x)

De regels van 't kofschip gebruik je ook bij de verleden tijd. Andere woorden voor 't kofschip zijn: (sexy) fokschaap of fokschaapshit of softketchup. Het gaat bij al deze woorden om de medeklinkers (consonanten).

1. neem de stam van het werkwoord

2. kijk naar de laatste letter van de stam

• Als de laatste letter van de stam wel in 't kofschip staat: het voltooid deelwoord eindigt op -t.  
• Als de laatste letter van de stam niet in 't kofschip staat: het voltooid deelwoord eindigt op -d.

werkwoord: fietsen  

• stam: fiets  
• de laatste letter is een 's'
• de 's' staat wel in 't kofschip, dus een 't'
• dus: gefietst

werkwoord: rennen 

• stam: ren 
• de laatste letter is een 'n'
• de 'n' staat niet in 't kofschip, dus een 'd'
• dus: gerend

Hier kun je regelmatige voltooid deelwoorden oefenen.

Onregelmatige voltooid deelwoorden

Veel werkwoorden zijn onregelmatig, de onregelmatige voltooid deelwoorden moet je uit je hoofd leren. Lees hier de algemene uitleg over onregelmatige werkwoorden. Dit zijn enkele erg belangrijke onregelmatige werkwoorden: 

• zijn - geweest
• hebben - gehad
• worden - geworden
• doen - gedaan
• gaan - gegaan
• lopen - gelopen 

Maak de opdrachten over het voltooid deelwoord van een onregelmatig werkwoord.